Najčešća pitanja i dodatne informacije
Definicija usluge – šta je pregled, intervencija
Pregledom specijaliste interne medicine supspecijaliste gastroenterohepatologa utvrđuju se funkcionalni i organski poremećaje organa za varenje. Gastroenterohepatolog na osnovu anamneze, kliničkog pregleda i dijagnostičkih procedura postavlja preciznu dijagnozu oboljenja organa gastrointestinalnog trakta (jednjaka, želuca, tankog i debelog creva, jetre, žučne kese i žučnih puteva, pankreasa) i propisuje odgovarajuću terapiju.
Kako se izvodi (obavlja) pregled, intervencija
Pregled kod gastroenterologa traje oko 30 minuta. Za to vreme lekar će uzeti detaljnu anamnezu o stanju digestivnog sistema. Anamneza počinje saopštenjem glavnih tegoba – zašto se pacijent javlja lekaru, a zatim će pacijent dati podatke o sadašnjoj bolesti – kada i kako je bolest počela, kako su se razvijali simptomi, detaljan opis istih, da li je uzimao neku terapiju.
Neka od pitanja koja će gastroenterolog postaviti, a koja se odnose na digestivni sistem su: kakav je apetit, da li ima problem sa gutanjem, da li ima mučninu i povraćanje, bolove u trbuhu, kakva je stolica, ima li krvi u njoj itd.
Važno je da lekar uzme i detaljnu porodičnu anamnezu – prikaz stanja zdravlja srodnika, npr. postojanje karcinoma debelog creva, i podatke o uslovima života i rada, navikama u ishrani.
Nakon uzete anamneze gastroenterohepatolog će obaviti klinički pregled pacijenta upotrebljavajući pojedine metode fizičkog pregleda u cilju otkrivanja znakova, tj. objektivnih simptoma oboljenja.
Krenuće sa inspekcijom – posmatranjem bolesnika, zatim palpacijom trbuha – površnom i dubokom (pipanje trbuha u cilju utvrđivanja postojanja i određivanja lokalizacije bolne osetljivosti u predelu abdomena, određivanje granice pojedinih organa – jetre i slezine, identifikacija abdominalnih masa), perkusijom (kuckanje „prst” na „prst” i analiza zvukova na osnovu kojih se može utvrditi postojanje masa, slobodne tečnosti i ostalog u trbuhu).
Na kraju će gastrenterolog objektivni pregled završiti auskultacijom (slušanje rada creva, patoloških šumova – aneurizma aorte). Nalaz utvrđen jednom metodom dopunjuje se drugom, a rezultati podležu proveri i drugim dijagnostičkim metodama.
Sam gastroenterohepatolog će uraditi ultrazvuk abdomena, endoskopske procedure (ezofagogastroduodenoskopiju, kolonoskopiju), biopsiju (jetra).
Gastrenterohepatolog može zahtevati od pacijenta da odradi neke dodatne laboratorijske analize (analize krvi, pregled stolice, test na okultno krvarenje), određena snimanja (RTG, skener, magnet).
Sumiranjem svega, dobro uzete anamneze, kliničkog pregleda i nalaza dopunskih metoda pregleda, gastrenterohepatolog postavlja dijagnozu i propisuje odgovarajuću terapiju za pacijenta.
Kada se zakazuje i zbog čega se obavlja – simptomi, bolesti, stanja
Simptomi koji najčešće upućuju pacijenta na pregled gastrenterologa su problemi sa varenjem, nadimanje, gasovi i podrigivanje, mučnina, povraćanje, teškoće sa gutanjem, bol u jednjaku, stalni refluks želudačne kiseline (gorušica), dijareja, zatvor (opstipacija), bolovi u stomaku, poziv za pražnjenje creva koji je teško kontrolisati, stolica blede boje i taman urin, žuta prebojenost kože i sluzokoža, pojava krvi u stolici (crna stolica, stolica izmešana krvlju, sveža krv nakon defekacije), gubitak apetita i težine, letargija itd.
Pacijenti koji su u starosnoj grupi preko 50 godina i ako imaju pozitivnu porodičnu anamnezu na postojanje karcinoma debelog creva trebalo bi da se jave gastroenterohepatologu zbog preventivnih (skrining) pregleda u cilju ranog otkrivanja.
Gastroenterohepatolozi leče razna stanja i bolesti digestivnog trakta:
- bolesti jednjaka: ahalazija, zapaljenje jednjaka (ezofagitis), peptički ulkus jednjaka, karcinom jednjaka, divertikulumi jednjaka,variksi jednjaka, hijatus hernija, GERB (gastrorzofagealna refluksna bolest),
- bolesti želuca: akutno i hronično zapaljenje (gastritis), čir na želucu (ulkusna bolest), komplikacije ulkusne bolesti (perforacija, penetracija, krvarenje, stenoza pilorusa, maligna alteracija), karcinom želuca,
- bolesti creva: čir na dvanaestopalačnom crevu, zapaljenje tankog creva (enteritisi) i inflamatorne bolesti creva (Kronova bolest, ulcerozni kolitis), celijakija (senzitivna enteropatija na gluten), sindrom iratibilnog kolona, parazitoze creva, zavezanost creva (ileus), tumori tankog creva (retki), tumori debelog creva (benigni – polipi i maligni – karcinomi).
- bolesti jetre: zapaljenje jetre (akutni virusni hepatitis A,B,C,D), alkoholna bolest jetre, ciroza jetre, tumori jetre (benigni i maligni, kako primarni hepatocelularni, tako i sekundarni – metastazni),
- bolesti žučne kese: kamenci u žučnoj kesi, zapaljenje žučne kese, tumori žučne kese i žučnih puteva,
- bolesti pankreasa: akutna i hronična upala pankreasa (pankreatitis), ciste pankreasa, tumori pankreasa (benigni i maligni).
Važne napomene za pacijente
- Pregled gastroenterohepatologa traje oko 30 minuta (uzimanje anamneze i klinički pregled pacijenta) i za ovaj pregled nije neophodna posebna priprema,
- Ukoliko gastrenterohepatolog prilikom pregleda radi i ultrazvuk abdomena neophodno je pridržavati se sledeće pripreme: ukoliko pacijent ima problem sa nadutošću, preporuka je da uzima kapsule Espumisana počev od dva dana pre pregleda, da na dan pre pregleda ne jede hranu koja nadima (pasulj, kupus, sveže voće, masnu hranu), a na dan pregleda šest sati pre ne jede ništa, ne pije kafu, čajeve, sokove, ne žvaće žvakaću gumu, dva sata pre pregleda ne pije ni vodu,
- Za endoskopske procedure (gastroskopija, kolonoskopija) koje takođe izvodi gastrenterohepatolog postoji posebna priprema.